Przedstawiciele Stowarzyszenia Zaborowo Nasza Wieś Dawniej i Dziś z wizytą w Bambergu

11.10.2023

Jeśli o Bambrach mowa to mieszkańcom naszej Gminy zapewne na myśl przychodzi Stowarzyszenie Zaborowo Nasza Wieś Dawniej i Dziś. To właśnie członkowie tej organizacji aktywnie działają na rzecz upowszechnienia wiedzy i upamiętnienia tej grupy społecznej, która przed wiekami przybyła z miasta Bamberg i okolic na tereny obecnej Wielkopolski. Od 24 do 28 września na zaproszenie Towarzystwa Bambrów Poznańskich kilkuosobowa delegacja Stowarzyszenia z Zaborowa udała się do Bambergu. Wyjazd miał charakter oficjalny, a w jego trakcie mieszkańcy Zaborowa uczestniczyli w spotkaniu z Nadburmistrzem oraz Arcybiskupem Bambergu. Niezwykle cennym doświadczeniem były spotkania z mieszkańcami regionu, zwłaszcza z tamtejszymi ogrodnikami, którzy od pokoleń uprawiają ten niełatwy fach.

Wizyta w Bambergu była również doskonałą okazją do zwiedzenia miasta, które zachwyca niezliczonymi zabytkami i ... piwiarniami. Jeśli o te ostatnie chodzi to między innymi właśnie z lokalnych browarów słynie Bamberg - w obrębie samego miasta jest ich 15, a w najbliższej okolicy ponad 80! 

Te kilka dni spędzonych w Bambergu dostarczyły uczestnikom wycieczki mnóstwo „bamberskiej” wiedzy oraz wielu nowych znajomości z przedstawicielami innych stowarzyszeń. Warto wspomnieć, że członkowie Stowarzyszenia Zaborowo Nasza Wieś Dawniej i Dziś do tej pory uczestniczyli również w wielu innych spotkaniach zrzeszających miłośników Bambrów, jak na przykład w dorocznym  święto Bambrów Poznańskich. 

Poniżej znajdą Państwo kilka zdjęć z wrześniowego wyjazdu, a tymczasem na zakończenie przekazujemy przygotowaną przez Państwa Beatę i Tomasza Szymańskich informację o Bambrach. 

***

„Ty Bambrze! - przez lata funkcjonowało to określenie, używane zwłaszcza wtedy, kiedy chciało się dokuczyć i podkreślić wiejskie pochodzenie tego, do kogo było skierowane. Tymczasem zgłębiając jego znaczenie, osoba nim „obdarowana” winna czuć się wyróżniona, gdyż oznacza pochodzących z Bambergi bardzo pracowitych, prawych i religijnych ludzi.

Kim zatem są Bambrzy? Pochodzili i nadal zamieszkują miasto lub okolice Bambergu we Frankonii, obecnie części Niemiec znajdującej się w Bawarii. Ponad 300 lat temu przybyli w okolice Poznania na mocy porozumienia zawartego przez ówczesny kościół i państwo. Zasiedlali opustoszałe w wyniku wojen i chorób miejscowości znajdujące się w pobliżu miasta, przy czym pierwszym miejscem do jakiego trafili, był Luboń. Warunkiem ich osadzenia się w Wielkopolsce było to, aby przybysze potrafili uprawiać ziemię i byli wyznania katolickiego, tak by na tym tle nie dochodziło do konfliktów z miejscową ludnością.

Rodziny bamberskie zdecydowały się przenieść do Polski ze względu na możliwość stworzenia własnych gospodarstw, na które ówcześnie nie miały szans u siebie, gdyż panowała tam zasada - kultywowana zresztą do dziś - że gospodarstw się nie dzieli, dlatego ojcowiznę dziedziczył najstarszy syn, a pozostałe rodzeństwo zmuszone było pracować dla niego lub szukać swej innej drogi w życiu. Ci którzy dotarli w okolice Poznania to w większości doskonali rolnicy, ogrodnicy, uprawiający warzywa, owoce, kwiaty, czyli to wszystko, co znajdowało szybki zbyt w takim mieście jak Poznań. Większość straganów miejskich stanowiły wówczas ich produkty o doskonałej jakości i różnorodności, pojawiło się na nich sporo artykułów nieznanych lub mało znanych w okolicy, jak na przykład ziemniaki. Bambrzy doskonale radzili sobie z prowadzeniem gospodarstw. Ich zasobność materialna rosła, a w życiu stosowali zasady przywiezione ze stron rodzinnych, takie między innymi jak to, że ziemię dziedziczy najstarszy syn, a reszta, dzięki zasobności mogła zdobywać wykształcenie, zostając urzędnikami, lekarzami, księżmi, kolejarzami i wieloma innymi szanowanymi postaciami w lokalnej społeczności. Wytworzyli swój niepowtarzalny i mocno rozpoznawalny charakter ubioru, wzorowany w dużej mierze na miejscowej modzie.

Bardzo mocno wrośli w tutejsze społeczeństwo, czując się Polakami. Tak było w trakcie zaborów, tak i w Powstaniu Wielkopolskim, podczas którego walczyli po stronie Polaków, a także w czasie II wojny światowej, odmawiając wpisów na tak zwaną volkslistę, do czego uprawniało ich niemieckie pochodzenie.

W dalszym ciągu wśród nas żyje wielu ludzi świadomych bądź nie swojego bamberskiego pochodzenia. O pamięć ich i korzenie dba obecnie Towarzystwo Bambrów Poznańskich, które prężnie działa w Poznaniu. Członkowie tej organizacji stworzyli i prowadzą swoje muzeum, uczestniczą w uroczystościach państwowych i kościelnych, z dumą prezentując tradycyjne, piękne stroje, wreszcie podtrzymując kontakty z miastem i mieszkańcami współczesnego Bambergu. Są tam wspaniałą wizytówką polskości, bardzo rozpoznawalną i niezwykle szanowaną.”

Fot. Stowarzyszenie Zaborowo Nasza Wieś Dawniej i Dziś.  
Zdjęcia przedstawiają uczestników wyjazdu do Bambergu w dniach 24-28 września 2023 roku